δύο βιβλία της Άλκης Ζέη
"Το καπλάνι της βιτρίνας" και "Ο ψεύτης παππούς"
Η Άλκη Ζέη είναι η συγγραφέας που έχει γράψει σπουδαία έργα τα οποία σημάδεψαν την αναγνωστική παιδική ηλικία πολλών από εμάς. Γεννήθηκε στην Αθήνα αλλά έζησε τα πρώτα παιδικά της χρόνια στη Σάμο, από όπου έχει αντλήσει έμπνευση για βιβλία της, ενώ ένα μέρος της ζωής της το πέρασε στο εξωτερικό ως πολιτική πρόσφυγας. Έχει βραβευτεί πολλές φορές, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, όπου κυκλοφορεί μεταφρασμένο το σύνολο του έργου της.
Αν θα έπρεπε να διαλέξω πιο από τα βιβλία της έχει μείνει ανεξίτηλα γραμμένο στην δική μου παιδική μνήμη, αυτό θα ήταν σίγουρα "Το καπλάνι της βιτρίνας". Πρόκειται για το πρώτο της μυθιστόρημα που έγραψε το 1963 και είναι σχεδόν αυτοβιογραφικό, επηρεασμένη από τα δικά της παιδικά χρόνια στη Σάμο. Κεντρικές ηρωίδες είναι η Μέλια και η Μυρτώ, δύο αδελφές που ζουν σε ένα νησί του Αιγαίου το 1936. Το καπλάνι - όπως το λένε στο νησί - είναι ένας βαλσαμωμένος τίγρης, που βρίσκεται κλειδωμένος στη βιτρίνα της μεγάλης σάλας του σπιτιού και εξάπτει καθημερινά τη φαντασία των δύο κοριτσιών, χάρη στις διηγήσεις και στις ιστορίες που σκαρφίζεται για αυτό ο μεγάλος τους ξάδερφος και φοιτητής στην Αθήνα, Νίκος. Μεταξύ πολλών άλλων προσώπων που εμφανίζονται στην ιστορία, ξεχωριστή θέση έχει ο παππούς, που αγαπά να μιλά με τις ώρες για τους "αρχαίους" του. Μέσα από το βιβλίο ζει κανείς την ιστορία και την κοινωνική πραγματικότητα μιας ολόκληρης εποχής: από την ξεγνοιασιά της παιδικής ηλικίας και των διακοπών έως τις κοινωνικές και οικονομικές αντιθέσεις, τη δικτατορία του Μεταξά, το κάψιμο των βιβλίων και τη φίμωση της ελευθερίας του λόγου, αλλά και τις φιλίες, άλλες επιπόλαιες και άλλες πιο αληθινές. Όλα αυτά μέχρι τη στιγμή που κάποιος θα θελήσει να βλάψει το καπλάνι.
Ένα από τα πιο όμορφα και πιο αληθινά βιβλία της Άλκης Ζέη, που έχει διαβαστεί και αγαπηθεί από χιλιάδες αναγνώστες. Ποιος, άλλωστε, από εμάς δεν θυμάται τη συνθηματική ερώτηση ΕΥ-ΠΟ; ΛΥ-ΠΟ; Θεωρείται ένα κλασικό έργο της παγκόσμιας λογοτεχνίας για παιδιά, έχει κυκλοφορήσει έως σήμερα σε 37 ξένες εκδόσεις και έχει μεταφραστεί σε 23 διαφορετικές γλώσσες. Στην Ελλάδα εξακολουθεί να επανεκδίδεται από το 1963 έως και σήμερα. Καλογραμμένο και με χιούμορ, ξεκινάς να το διαβάζεις και δεν το αφήνεις μέχρι να φτάσεις και στην τελευταία του σελίδα. Αποτελεί μία υπενθύμιση στη σύγχρονη ιστορία του τόπου.
Από τα πιο αγαπημένα μου είναι και "Ο Ψεύτης παππούς", που πρωτοκυκλοφόρησε το 2007 (εκδ. Κέδρος) και επανακυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο. Πρωταγωνιστές είναι ο παππούς Μάριος και ο δεκάχρονος εγγονός του Αντώνης. Μαζί περνούν πολύ χρόνο, καθώς οι εργασίες των γονιών του μικρού τους κρατούν συχνά μακριά από το σπίτι. Ο παππούς ξεχωρίζει κάνοντας αισθητή την παρουσία του, καθώς πρόκειται για συνταξιούχο ηθοποιό πολύ αγαπητό στο περιβάλλον του και λάτρη της ζωής, που αγαπά να διηγείται πολλές και απίθανες ιστορίες για όλα όσα έχει ζήσει. Ωστόσο, κάποιες φορές όσα λέει μοιάζουν απίστευτα, με αποτέλεσμα ο μικρός Αντώνης να αναρωτιέται μήπως ο παππούς του είναι ψεύτης. Ένα ταξίδι θα γίνει η αφορμή να έρθει στο φως ένα καλά κρυμμένο οικογενειακό μυστικό. Μήπως, έτσι, ο εγγονός θα μπορέσει να καταλάβει, τελικά, τον ψεύτη παππού του;
Μια πολύ τρυφερή ιστορία για την σχέση παππού - εγγονού. Ένας ανατρεπτικός ηλικιωμένος άντρας θα βοηθήσει ένα μοναχικό αγόρι να κατανοήσει λίγο καλύτερα τον κόσμο και τη ζωή και να ευαισθητοποιηθεί σε θέματα όπως ο έρωτας, η τέχνη και ο ρατσισμός. Όπως συμβαίνει συχνά στα βιβλία της, η Άλκη Ζέη έχει ενσωματώσει στοιχεία από τη σύγχρονη ιστορία της χώρας: απελευθέρωση, επτάχρονη δικτατορία, Μάης του ’68. Διαβάζεται κυριολεκτικά απνευστί!
Και τα δύο βιβλία επανακυκλοφορούν από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.
Δεν υπάρχουν σχόλια